|BBC photo: Kështu El Niño solli nxehtësinë në sipërfaqen e Paqësorit në vitin 2015
Temperaturat ka të ngjarë të shënojnë një rritje për herë të parë gjatë viteve të ardhshme, sipas një parashikimi të shkencëtarëve. Sipas studiuesve tani ka një shanc prej 66% që të kalojmë pragun e ngrohjes globale prej 1,5 gradë nga tani deri në vitin 2027.
Shanset po rriten për shkak të emetimeve nga aktivitetet njerëzore plus ngjarjen e motit El Niño që pritet këtë verë. Nëse bota e kalon kufirin, shkencëtarët theksojnë se shkelja, megjithëse shqetësuese, ka të ngjarë të jetë e përkohshme.
Kjo do të thotë se bota është 1.5C më e ngrohtë se sa ishte gjatë gjysmës së dytë të shekullit të 19-të, përpara se emetimet e karburanteve fosile nga industrializimi të fillonin me të vërtetë të rriteshin.
Shifra 1.5 C është bërë një simbol i negociatave globale për ndryshimet klimatike. Vendet ranë dakord të përpiqeshin për të kufizuar rritjen e temperaturës globale në 1.5C sipas marrëveshjes së Parisit të vitit 2015.
Rritja mbi 1.5C çdo vit për një ose dy dekada do të ketë ndikime shumë më të mëdha, të tilla si valë të nxehta më të gjata, stuhi më intensive dhe zjarre.
Çfarë do të ndodh kur ngrohja globale do të kalojë pragun kryesor të nxehtësisë prej 1,5 gradë celcius?
Megjithëse një ndryshim gjysmë gradë Celsius në rritjen e temperaturës mund të duket i parëndësishëm, ndryshimi për jetën në Tokë mund të jetë i madh. Ja çfarë presin shkencëtarët, nëse temperaturat mesatare globale kalojnë 1.5 gradë Celsius ngrohja deri në vitin 2100.
- Shkëmbinjtë koralorë përballen me zhdukje pothuajse të plotë
Oqeanet po ngrohen së bashku me atmosferën, pasi thithin një pjesë të madhe të nxehtësisë së tepërt nga ndryshimet klimatike. Valët e përsëritura të nxehtësisë detare gjatë pesë viteve të fundit e kanë kthyer pjesën më të madhe të Barrierës së Madhe në një ngjyrë të bardhë fantazmë. Kur temperaturat rriten, koralet dëbojnë algat mikroskopike brenda tyre, duke humbur burimin e tyre ushqimor gjatë procesit. Ndonjëherë koralet mund të shërohen, por gjithnjë e më shumë, ato po vdesin.
Deri në 90% të shkëmbinjve koralorë, të cilët janë ekosisteme kritike që veprojnë si barriera stuhie, do të zhduken.
- Stuhitë ‘të padëgjuara’ bëhen më të zakonshme
Rasti më i afërt janë stuhitë që prekën vendin fqinj, Italinë, ku bilanc tragjik nga përmbytjet është 21 lumenj të dal nga shtrati, 9 të vdekur, 20 mijë të evakuuar dhe miliona euro dëme.
Shkencëtarët paralajmërojnë se një atmosferë më e nxehtë është një atmosferë më e lagësht. Ajri më i ngrohtë mund të mbajë më shumë ujë, duke ndihmuar në prodhimin e reshjeve më intensive dhe stuhive më të forta. Me temperaturat e oqeanit më të larta në Gjirin e Meksikës, uraganet po intensifikohen me një ritëm më të shpejtë.
Ndërsa klima ngrohet, stuhitë që dikur mendohej se ishin jashtëzakonisht të rralla, priten të bëhen më të shpeshta.
- Shkrirja e akullit çon në qytete të përmbytura
Skenari mund të jetë shumë më i keq nëse akullnajat e Antarktidës shpërbëhen me një ritëm më të shpejtë sesa presin shkencëtarët.
Niveli i deteve do të rritet me 10 deri në 30 inç, duke vënë dhjetëra miliona njerëz në rrezik.
- Rreth 14% e njerëzve do të ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme
Zjarret në dekadat e fundit janë një problem i përhershëm global sidomos në zonat rurale dhe natyrore, prandaj çdo vit po synohet të merren masa për parandalimin e tyre. Sipas organizatës Oxfam çdo vit digjen nga zjarret më pak se 350 milionë hektarë pyje në nivel global. Zjarret vrojtohen në shumë vende të botës duke kërcënuar direkt popullatën lokale. Përsëritja e përvitshme e ngjarjeve të tilla të konsideruara katastrofa natyrore me intensitete në rritje sjell pasoja ekonomike dhe sociale. Zgjerimi i zjarreve lidhet ndër tëtjera me ndryshimet klimaterike, specifikisht nga rritja e temperaturave.
Edhe pyjet shqiptare gjenden në përballjen e katastrofave të shkaktuara nga zjarret, qofshin këto të pavullnetshme ose të vullnetshme. Zjarret vazhdojnë të përpijnë qindra hektarë pyje në Shqipëri, duke rrezikuar edhe zonat e banuara dhe tokat bujqësore. Rritja e temperaturave shoqërohet edhe me shtimin e vatrave të zjarrit në sipërfaqet pyjore dhe ato me shkurre të Shqipërisë.
Pse duhet të sigurohemi?
Me rritjen e temperaturave Shqipëria është më shumë e ekspozuar ndaj katasrofave natyrore. Rastet e përmbytjeve apo zjarreve kanë qenë kryefjala e viteve të fundit. Me rastin e rritjes së temperaturave këto katasrofa mund të jenë fatale për shqiptarët.
Sa prej shqipëtarve janë të mbrojur nga këto katastrofa?
Sipas publikimeve të AMF, rezulton se shqiptarët janë indiferentë nga zjarri dhe fatkeqësitë natyrore. Raportohen në shkallë vendi, për vitin 2022, rreth 54.054 polica sigurimi, duke treguar që vetëm afërsisht 5% e banesave kanë një sigurim prone.
Sigururimi i pronës, biznesit, makinës, shëndetit dhe jetës është i rëndësishëm për shqiptarët pasi përballja me katastrofa të tilla natyrore i lë ata në qiell të hapur.
Sigurohu Sot, përpara se të jetë shumë vonë!
Me platformën Bli Online në www.albsig.al , blerja e çdo sigurimi është më e lehtë, më e shejtë dhe pa burokraci.
Nëse t’u desh një jetë për ta krijur, të duhen vetëm 10 minuta për ta siguruar.
